Pannenkoeken met vis

Ha iedereen! Hoe is / was jullie vakantie? Ik kan bijna niet geloven dat ik hier inmiddels al vijf weken ben en 15 augustus, de dag dat ik weer op Nederlandse bodem sta, komt steeds dichterbij. Natuurlijk wacht mij dan de onvermijdelijke vraag ‘ hoe is Kenia?’. Ik had er al een paar keer over nagedacht, maar wist steeds niet hoe ik het zou kunnen beschrijven. Zou ik beginnen over Ugali, alle mensen voorstellen met naam en foto en vervolgens alle cliches zoals ‘time flies when you are having fun’ uit de kast halen? Nee, dinsdagavond, toen mama trots het avondeten aan onze overvolle tafel (we zijn nu met elf vrijwilligers  /visitors) presenteerde – natuurlijk had ik allang in de pan gekeken – wist ik hoe ik het zou noemen: pannenkoeken met vis.

Pannenkoeken met vis betekent voor mij de Keniaanse gastvrijheid en de culturele uitwisseling die ik hier meemaak. Meestal ligt er een ‘ compromis’  op mijn bord, zoals rijst met kool en saus, soms maakt mama Mary Keniaanse Ugali, maar we mogen ook regelmatig genieten van Nederlandse wentelteefjes en pannenkoeken. Ik vind het heel erg leuk dat mama ons lokaal eten laat proeven, zoals de vis die waarschijnlijk rechtstreeks uit het Victoriameer kwam (de ‘ luo’, de ‘ tribe’ waar de meeste mensen hier toe behoren, zijn een echt vissersvolk), maar tegelijkertijd weet dat wij pannenkoeken met fruit stiekem veel lekkerder vinden en dat dus ook graag op tafel zet. Met mijn verjaardag gebeurde hetzelfde: mama mary gooide, volgens lokale traditie, druppels water naar me toe, maar was ook degene die ‘ lang zal ze leven’ (en toen wist ze het niet meer) inzette, geweldig.

Pannenkoeken met vis, het is natuurlijk wel een rare combinatie. En ook dat vind ik typisch voor deze plek. Kenia is voor mij echt een land met twee gezichten. Aan de ene kant kom ik op de mooiste plekken, maak ik de leukste dingen mee en ontmoet ik de liefste mensen, maar aan de andere kant zie ik ook de sloppenwijken, de straatkinderen en mannen die niets hebben behalve drank. Gelukkig is veruit het grootste deel van mijn herinneringen erg positief, maar het is me wel heel duidelijk dat dit land een vat vol tegenstrijdigheden is.

Neem bijvoorbeeld Masai Mara. Vorige week hebben Eef, Sarah, JP, Michele, Lotte (andere vrijwilligers hier) en ik daar volop van genoten!  Het landschap waarin vaak wel vier totaal verschillende kleuren te zien waren, de leeuwen die zich lekker niets aantrekken van alle safarikarren om hen heen, de cheeta’ s waar we zo dichtbij kwamen dat we de raampjes toch maar dichtdeden, de kudde buffels waar we gewoon tussendoor crossten (waarna we vast kwamen te zitten in de modder), gnoes tot hoe ver je kunt kijken en waarschijnlijk nog veel verder, giraffen als schimmen aan de horizon, olifanten met hun kleintjes en zebra’ s die net langs je raam schieten: het was in een woord geweldig! Naast dieren hebben we ook veel van de masai zelf gezien. We zijn in het masai dorp geweest, waar ons de huisjes, de plaatsen waar de koeien worden geslacht, het maken van een vuur en traditionele dansen werden getoond. Op mijn verjaardag ben ik vroeg opgestaan voor een ochtendwandeling, waarin twee masai ons allerlei speciale planten, planten, planten –planten die ze gebruiken tegen de muggen, plantaardige ‘ tissues’ , de aloe vera plant, een plant waarmee we onze tanden hebben gepoetst en nog veel meer- hebben laten zien. We hebben nog behoorlijk verse olifantenpoep gezien en dus in de voetsporen van olifanten getreden en de masai schepten op dat ze die antilope daar wel even zouden doorboren met hun pijl. Na heel veel pogingen heb ik geleerd om zelf zo’ n pijl te schieten. Als je dit voor het eerst in je leven doet is het natuurlijk een fantastische ervaring, maar ook hier heb ik wel de ‘ andere kant’ van Kenia gezien. Als stereotype toeristen zaten we met onze camera’ s in de aanslag voor de ingang te wachten in ons safarikarretje, terwijl de masai vrouwen ons met hun neus tegen de ramen aanstaarden. Ze duwden hun koopwaar nog net niet in onze handen. Op de weg naar Masai Mara toe was ik zo misselijk geweest dat ik over de zandweg een stuk heb gelopen. Raphael (onze guide) reed er een stukje achter (moet een grappig gezicht zijn geweest). Meteen kwamen er kindjes meelopen die van alles van me wilden hebben. Daar loop je dan met je tasje geld, kinderen naast je die roepen om sweets en een achter je aan hobbend safarikarretje dat volgestouwd is met alle lekkere dingen waar ze om vragen. Tja. Het doet je wel beseffen wat een geluk je hebt dat je uberhaupt aan die lange busreis kunt beginnen!

Ik heb hier ook zowel op een positieve als een negatieve manier gemerkt hoe erg het geloof hier leeft. Op straat vind je teksten als ‘ god is good’ en ook matatu’s en tuktuks staan er vol mee. Zondag ben ik voor het eerst in de luo kerk geweest op onze compound. Ik verstond er niets van, maar heb de hele ochtend staan klappen, zwaaien en handen geschud. Een geweldige sfeer in die overvolle kerk! Aan de andere kant zijn er soms ook een soort samenscholingen op straat waarin mensen enorm fanatiek en hard staan te schreeuwen over de duivel en de hel.Daar loop ik maar met een boog omheen.  

Een ander voorbeeld zijn ballonnen. In een vorig verslag heb ik volgens mij verteld over de ‘ ballonnenrel’, maar op mijn verjaardag was de hele kamer versierd met ballonnen en had het oudste kindje (dat zei Sharon) er steeds voor gezorgd dat de ballonnen goed terechtkwamen en heeft hij alles in goede banen geleid!

Ondanks dat ik vaak twee verschillende ‘ werelden’ lijk te ervaren, denk ik niet dat ze zonder elkaar kunnen bestaan. Ik denk niet dat iedereen elke dag naar onze compound zou komen om te dansen (zie het filmpje en de foto’ s die later volgen), als ze allemaal een computer zouden hebben. Als er hier geen mannen waren die twee vrouwen trouwen, dan zou men er niet een ontzettend grappig toneelstuk over maken (waar we zaterdagavond zijn geweest). Als al die toeristen niet op Masai mara af zouden komen, zouden de masai vrouwen wel een andere bezigheid zoeken. Als kinderen alles al hebben, dan zouden ze niet zo enthousiast worden van een ballon of een lekke voetbal. Pannenkoeken en vis, ik denk dat die twee verschillende smaken elkaar kunnen versterken.  

Tenslotte staat deze combinatie voor genieten. (Het was echt lekker!) Ik heb absoluut genoten van de afgelopen vijf weken en ga dat nog een hele week doen. Het lijkt me heel erg leuk om iedereen weer te zien en lekker bij te kletsen, maar ik vind het ook jammer om weg te gaan van een plek waar ik het heel goed heb gehad. Maar men leeft hier met de dag, dus ik moet nog helemaal niet een week vooruit kijken. Hier volgt wel een korte terugblik op de afgelopen periode.

Donderdag:
Vandaag was ik op het nutrition project. We hebben baby’ s gewogen en gemeten, aardappels gewassen en de rotte erwten uit een enorme schaal gevist (waarom ze die paar erwtjes eruit willen hebben voor dat werk is mij nog steeds een raadsel). Verder hebben we weer veel gewacht. Het irriteert me nog steeds, maar ik begin ook te beseffen dat het voor de mensen hier vaak al veel betekent als je als buitenlander interesse in hen en hun project toont en gewoon benieuwd bent naar hun dagelijkse routine.

Vrijdag, zaterdag, zondag:
Hier heb ik al eerder over verteld, het was het weekend van mijn verjaardag en Masai mara!

Maandag en dinsdag
Dit waren twee vrije dagen (maandagochtend hadden we vrij gevraagd en de rest vanwege het suikerfeest). Maandagochtend hebben we een boottocht over het victoriameer gemaakt en zijn we op een kleine afstand langs nijlpaarden gevaren! De boot was bijna zonder gids vertrokken, maar via een andere boot kon hij al rennend nog snel aan boord komen.

Woensdag:
Vandaag zijn Steve (mijn ‘ baas’) en ik op een primary school geweest. Eerst gaf Steve een voorlichting over water and sanitation en daarna heb ik HIV en AIDS gedaan. Hij vroeg niet of ik dat in mijn eentje wilde doen, maar ging er gewoon vanuit dat ik het zou doen. Het ging goed, al is mijn improvisatie-Engels niet altijd even goed. De boodschap kwam over en dat is waar het om gaat.

Donderdag:
In de middag heb ik lesgegeven op de secondary school, weer over HIV en AIDS. Van tevoren maakte ik me een beetje zorgen dat mijn leeftijdsgenoten op die school me niet zo serieus zouden nemen, maar het tegendeel was waar. Steve zei dat ze na hun examens ook konden kiezen om buiten te ‘ relaxen’, maar iedereen bleef zitten en er werden veel vragen gesteld. Na afloop vroeg de teacher of ze ons konden ‘waarderen’. Bij mannen doen ze dat door een speciale manier van klappen en voor mij maakten ze een flower in de lucht.

Vrijdag:
Deze dag was geweldig! Eef en ik waren uitgenodigd voor een ‘ performance’ van het ECD-schooltje. Toen wij daar meeliepen waren ze hiervoor aan het oefenen. Wij dachten dat we naar een voorstelling in hun klasje zouden gaan kijken. In de ochtend (Sharon was er toen ook nog bij) was dat ook het geval, maar dat bleek een generale repetitie te zijn voor een heuze schoolcompetitie. Eef en ik zijn in het busje meegeweest naar een grote kerk waar het programma plaatsvond en hebben van 11 uur ‘ s ochtends tot 7 uur ‘ s avonds genoten van traditionele dans, zingen individueel / groep in Swahili / Engels een modeshow en nog veel meer. En ja, dat duurde lang, maar het was wel superleuk om alle kinderen zo enthousiast bezig te zien. Tussendoor hebben we onder een boom pause gehouden met limonade en koekjes (net Nederland) en later nogmaals met witbrood met boter en melk. Voor het eten stonden de kinderen allemaal in de rij (niemand dringde voor, dat is dan weer heel anders dan in Nederland) om hun handen te wassen bij de juffrouw, die een emmer en een kan water had. Een zeer geslaagde dag!

Zaterdag:
Zoals ik al eerder zei, je kunt hier niets plannen. We hadden bbedacht dat we vandaag naar een bruiloft zouden gaan, maar die ging niet door, omdat de vrouw er toch vanaf zag. De man bleek namelijk al getrouwd met een andere vrouw. Toen zijn Sharon en ik naar een zwembad gegaan bij een hotel in de buurt. We hebben overgegooid met de Keniaanse kinderen die dat helemaal geweldig vonden en lekker in de zon gezeten. Daarna zijn we met een aantal andere vrijwilligers uit eten geweest en naar een toneelvoorstelling gegaan. Dit was zo over the top dat het erg grappig was.

Zondag:
Marktjesdag! ‘ s Avonds heb ik in het internetcaf’e een vragenlijst gemaakt over water and sanitation. Deze lijst gaan we aan de community geven om te kijken welke kennis ze al wel of juist nog niet hebben en hoe de voorlichting dus verbeterd kan worden.

Maandag:
Vandaag was ik bij een training voor alcoholverslaafden die de hele week zal duren. De aantekeningen waren in het Engels, maar verder werd er Luo gesproken, dus ik kon niets doen. De trainer vond het wel erg leuk dat ik erbij was en vroeg steeds wanneer ik weer kwam.

Dinsdag:
Steve, Denis (Denis is mijn andere ‘ baas’ )en ik zijn vandaag naar de secondary school geweest met een film over tienerzwangerschap. Ik hoefde niets te doen, maar dat vond ik deze keer helemaal niet erg. Ik was het namelijk niet echt eens met de informatie die de leerlingen kregen. In de film vertelde een dokter bijvoorbeeld horrorverhalen over abortus en op de vraag van Denis ‘ Is abortion the right decision?’  antwoorde de klas (met leerlingen van mijn leeftijd) in koor ‘ no!’ . In klas 6VGB van het Leidsche Rijn College hadden ze dat niet hoeven proberen…. Ik vind het wel heel goed dat er over dit soort onderwerpen gepraat wordt.

Woensdag:
‘ s Ochtends hebben Steve en ik de vragenlijsten over water and sanitation uitgedeeld in de community. Veel mensen begrepen Engels niet goed en iedereen deed er nogal lang over, dus twintig vragenlijsten vormden een ochtendvullend programma. ‘ s Middags heb ik in het internetcafe de resultaten uitgewerkt in een verslag.

Donderdag:
Vandaag was mijn laatste dag. Ik he been paar kinderen geholpen bij het leren over waterborn diseases, gewacht, bij de alcoholtraining gezeten en van iedereen afscheid genomen. Dit was alweer mijn laatste dag in Obunga L. ‘ s Middags heb ik wat naaiwerkjes opgehaald bij de naaister tegenover onze compound (leuk geworden!) en hadden Eef, Sharon en ik een afspraak op Pandi met iemand die ons kan vertellen waar we verf en spullen kunnen kopen om de ECD schools te verven. Eef en ik hadden ook een afspraak met Rhoda, de teacher van de ECD op de pandipieri lokatie. We kwamen haar het geld brengen voor de boeken die we met haar besteld hebben voor de klassen op haar lokatie. Ze was hier ontzettend blij mee, hield niet op met het zeggen van ‘ god bless you’ en verzekerde ons dat het geld op de juiste plek komt. Ik heb er vertrouwen in dat zij dat ook echt doet.

Voor de doorzetters, bedankt voor het lezen van dit lange verslag! Ik zie jullie snel weer! :)

Liefs,
Florence Akinyi (mijn Keniaanse naam). Akinyi is een Luo naam. Er zijn heel veel mensen die zo heten (in het begin dacht ik dat iedereen hier familie was). Je naam hangt af van je geslacht en de tijd waarop je geboren bent.